Over Kanseri (Yumurtalık Kanseri)

---

Yumurtalık kanseri yumurtalıktaki ve ya fallop tüplerinde ki hücrelerin anormal çoğalıp kitle oluşturmasıyla oluşmaktadır. Kadınlarda görülen 7. en sık kanser olmakla birlikte ne yazık ki öldürücülük oranları diğer kadın kanserlerine göre daha yüksektir. hastaların ileri evrede tanı almaları bu kanser türü için daha doğaldır çünkü yumurtalık kanseri erken evrede tipik olarak hiçbir semptom göstermez. İlerlemiş evrede daha sık olmakla birlikte hastaların şikayetleri:

- Karın ve/ve ya kasık ağrısı

- Karında şişkinlik

- İleri dercede halsizlik

- Kabızlık

- İshal

- Vajinal kanama

- Sık idrara çıkma isteği şeklinde olabilir.

- Solunum güçlüğü

- İştahsızlık

- Hazımsızlık 

şeklinde olabilir...

Unutulmamalıdır ki, erken evre hastalıkta hastaların hiç bir şikayeti olmayabilir.

Yumurtalık kanserinin sebepleri nelerdir?

Kesin sebebi bilinmemekle birlikte hastalığa sebep olan çeşitli risk faktörleri mevcuttur. Bir risk faktörüne sahip olmanın kanserin gelişme riskini arttırmakla beraber bu kesinlikle kanser olunacağı anlamına gelmemektedir. Aynı şekilde, bir risk faktörüne sahip olmamanız, kesinlikle kansere yakalanmayacağınız anlamına gelmez. Risk faktörleri:

- Erken yaşta adet görme

- Geç menapoz

- Obezite

- Kanser gen mutasyınları (BRCA1/BRCA2)

- Aile öyküsü

- Obezite

Aile öyküsü, bir kadının yumurtalık kanseri geliştirip geliştirmeyeceği konusunda çok önemli bir rol oynar. Birinci derece akrabası kanserli kadınlarda, böyle bir aile öyküsü olmayan bir kadına kıyasla yumurtalık kanseri gelişme riski iki katından fazladır. Kalıtsal yumurtalık kanseri olan kadınlar, hastalığı kalıtsal olmayan yumurtalık kanseri olan kadınlardan yaklaşık 10 yıl daha erken geliştirme eğilimindedir.

Genetik danışma ve test

Yumurtalık kanseri genellikle bilinmeyen nedenlerle ortaya çıkar. Ancak, 100 yumurtalık kanserinden yaklaşık 15'i, bir ebeveynden çocuğa aktarılan genlerdeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Buna kalıtsal yumurtalık kanseri denir. Yaşınızı, tıbbi geçmişinizi ve aile geçmişinizi kullanarak doktorunuz kalıtsal yumurtalık kanserine yakalanma olasılığınızı değerlendirecektir.

Genetik uzmanı hastalara hastalıkla ilişkili genlerdeki değişiklikleri anlamalarında yardımcı olmak için özel eğitime sahiptir. Genetik danışman size kalıtsal yumurtalık kanserine yakalanma olasılığınız hakkında daha fazla bilgi verebilir. O, yumurtalık kanseri gelişme şansını artıran genlerdeki değişiklikleri aramak için genetik test önerebilir.

Kalıtsal yumurtalık kanserine çoğunlukla BRCA1ve BRCA2 genlerindeki değişiklikler (mutasyonlar) neden olur. Kalıtımsal polipozis olmayan kolorektal kanser (HNPCC) olarak da adlandırılan Lynch sendromu öyküsü olan aileler de yumurtalık ve diğer kanserler için riskler altındadır. Hem BRCA gen mutasyonları hem de Lynch sendromu, kadınları erken yaşlardan başlayarak yumurtalık kanseri riski altına sokmaktadır. Genetik test, bir mutasyon geçirip geçirmediğinizi söyleyebilir.

Yumurtalık Kanseri Tipleri

Epitelyal Yumurtalık Kanseri

Yumurtalıklar, epitel hücrelerinden yapılmış epitel adı verilen bir doku tabakasıyla kaplıdır. Yumurtalık kanseri epitel hücrelerinde başladığında buna epitelyal yumurtalık kanseri denir. Çoğu yumurtalık kanseri epitel hücrelerinde başlar. Epitelyal yumurtalık kanseri en yaygın tip olduğundan, genellikle basitçe “yumurtalık kanseri” olarak adlandırılır. Kendi içinde farklı histolojilere sahiptir:

- Seröz epitelyal kanser

- Berrak hücreli (clear cell) kanser

- Müsinöz kanser

- Endometrioid kanser

- Düşük malignite riskli borderline overyan tümörler

Daha az görülen yumurtalık kanseri tipleri

Yumurtalıklar, epitel hücrelerine ek olarak diğer hücre tiplerinden de (Germ hücreleri, stromal hücreler, granüloza hücreleri, teka hücreleri) oluşmaktadır. Daha az sıklıkla görülen yumurtalık kanser türleri:

- Karsinosarkom, eski ismi malign miks mülleriyan tümör (MMMT)

- Malign seks kord-stromal tümörler

- Malign germ hücreli tümörler

Yumurtalık kanseri nasıl teşhis edilir?

Doktor muayenesinden sonra şüpheli durumlarda tetkik ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. Kan testi, erken evre epitelyal yumurtalık kanseri olan kadınların yaklaşık% 50'sinde ve ilerlemiş hastalığı olanların yaklaşık% 85'inde üretilen CA 125 adlı bir maddeyi ölçecektir. CA 125, epitelyal yumurtalık kanserine spesifik değildir; diğer çeşitli kanser türlerinde ve malign olmayan jinekolojik rahatsızlıkları olan kadınlarda da normalden daha yüksek olabilir. Diğer yumurtalık kanserlerinde kullanılan kan testleri inhibin, AFP, HCG, LDH, CEA ve CA19-9 içermektedir. 

Karın ve pelvisin ultrason taraması genellikle bir yumurtalık kanserinden şüphelendiğimizde yapılacak ilk araştırmadır. 

Yumurtalık kanserinden şüphelenilen kadınlar için kullanılan görüntüleme teknikleri şunları içerir:
• Ultrason taraması: Vajinanıza yerleştirilen özel bir aletle yapılan ultrason taraması, doktora yumurtalıklarınızı epitelyal yumurtalık kanseri ile ilişkili olduğu bilinen boyut, şekil ve diğer bazı spesifik özellikler açısından inceleme yeteneği verir. Ayrıca karından yapılan ultrason ile kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığı hakkında fikir sahibi olunabilir.

• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Bu, doktorunuzun kanserinizin derecesini belirlemek ve uygunsa cerrahiyi planlamak için kullanabileceği bir 'üç boyutlu röntgen' türüdür. Yaklaşık 10 30 dakika süren ağrısız bir prosedürdür.

• Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni, akciğerlerinizi ve göğüs boşluğunu yumurtalık kanseri yayılımı açısından kontrol etmek için kullanabilecek bir BT taramasına alternatif yöntemdir.

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması: Bunlar rutin incelemelerin bir parçası olarak kullanılmasa da, cerrahiyi planlamak için BT taraması yerine bir MRI taraması kullanılabilir. Vücudunuzun içinin ayrıntılı görüntülerini üretmek için güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanır. Bir MRI tarayıcısı, güçlü mıknatıslar içeren bir CT tarayıcısına benzer büyük bir tüptür. 15-90 dakika süren tarama sırasında tüpün içinde yatarsınız.

Tedavini Planlanması

Yumurtalık kanserinin temel tedavisi cerrahidir. Ameliyat öncesi tümör konseyi tarafından tümör yayılımı değerlendirilmeli, tecrübeli doktor ve/ve ya doktorlar tarafından bu cerrahi gerçekleştirilmeli gerektiğinde diğer cerrahi branşlarında (Genel cerrahi, üroloji, damar cerrahisi) ameliyata davet edilmesi gerekebilmektedir. 

Uygulanan cerrahi hastanın yaşına, hastanın efor kapasitesine, kanserin ne kadar ilerlemiş olduğuna, kanserin karın içi organlara yayılımına bağlı olacaktır.

Sizin için en uygun tedavi ve takip seçeneklerini planlamak için ameliyat çok önemlidir. Cerrahi sırasında, kanserin nerede yayıldığını görmek için tümörün yakınındaki dokular, organlar ve tüm karın boşluğu dikkatli bir şekilde incelenir. Yumurtalıklarınız, fallop tüpleriniz, rahminiz ve ayrıca etkilenebilecek lenf düğümleri çıkarılır. Bazen, tümör etrafındaki dokularla birlikte çıkarılır. Bu, kanserin mümkün olduğunca uzaklaştırılmasını ve olabildiğince geride tümörsüz alan bırakılmasını sağlar ki, bu da hastalığın tekrarlamasını engellemek içindir.

İleri evre yumurtalık kanseriniz varsa, görünür tüm tümörlerin çıkarılması gerçekten önemlidir, çünkü bu durum sizin kanseri yenmeniz açısından çok önemlidir. Bunu başarmak için, karın boşluğundaki tüm etkilenen organların veya organ parçalarının tamamen çıkarılması gerekmektedir. Bu büyük ve karmaşık bir ameliyattır, ancak uzman bir merkezdeki cerrahın ve/ ve ya cerrahların iyi bir performans gösterebileceği bir ameliyattır.

Ameliyat esnasında çıkarılacak bölgeler rahim ve yumurtalığa ek aşağıdakileri içerebilir; 

- Lenf nodları, her durumda en az sol böbrek toplar damarına kadar

- Pelvisdeki tümörler, kalça kemikleri arası karın alt kısım

- Karın boşluğundaki tümörler

- Diafram, bir kişinin nefes almasına yardımcı olan kaburgaların altındaki kaslar

- Omentum, karın bölgesindeki organları kaplayan yağ dokusu tabakası

- Periton, karın ve pelvisin iç kısmında uzanan ve bu boşluktaki çoğu organı kaplayan doku

- Appendiks 

- Duruma göre dalak, pankreas kuyruğu ve karaciğerin belirli bölümleri

- Asit, asit yoksa serum ile karın içi yıkanarak örnek alınır.

Eğer hala doğurganlığını tamamlamamış bir genç kadınsanız, size doğurganlık koruyucu cerrahi önerilebilir.  Ancak bu karar sizin potansiyel riskler hakkında bilgilendirilmenizden sonra kanserin evresi, hücresel tipi, kanserin yayılımına göre alınabilir. Kararınız ne olursa olsun, sizin kararınız desteklenecek ve sağlığınız dikkatle izlenmeye devam edilecektir.

Kemoterapi 

Ameliyattan sonra hastalığın evresine göre kemoterapi (damardan kanser ilacı) ihtiyacı doğabilmektedir. Ayrıca günümüzde klasik kemoterapi ilaçları dışında artık hedefe yönelik tedavi edici ilaçlar (hap şeklinde) da mevcuttur.  Evreye göre ilaç tedavisi doktorunuz tarafından detaylandırılacaktır. Takip sıklıkları yine aynı şekilde belirlenecektir.